ترکیب واریته های غالب خرمای ایران

خرما از نظر ارزش غذایی با تولید 2830 کیلوکالری انرژی از هر کیلوگرم و نیز وجود مقادیر زیادی ویتامین ها و املاح مختلف محصول بسیار ارزشمندی است. خرما هم چنین می تواند جانشین بسیار مناسب و اقتصادی برای شکر مورد استفاده در تغذیه زنبور عسل باشد. ولی وجود قند مانوز و پتاسیم در خرما برای زنبور بسیار مضر است. در این پژوهش، با هدف تعیین مناسب ترین واریته خرما در تغذیه انسان و زنبور عسل، واریته های غالب خرما در ایران، شامل مضافتی بم، مضافتی جیرفت، سعمران، زاهدی، خنیزی، کنگرود، خاصی، کبکاب، بهبهان، شاهاتی، شهداد و کبکاب بوشهر جمع آوری و تجزیه گردید. میزان رطوبت، چربی، پروتئین، خاکستر و املاح سدیم، پتاسیم و کلسیم تعیین شد. هم چنین، میزان قندهای موجود در واریته های مزبور با استفاده از روش های شیمیایی لین - آینون، شافر - سوموگای و روش کروماتوگرافی با کارایی زیاد اندازه گیری شد.نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری از نظر مقدار رطوبت و پروتئین بین واریته ها وجود دارد (شهدادی بیشترین و زاهدی کمترین مقدار رطوبت و کبکاب بهبهان بیشترین و شهداد کمترین مقدار پروتئین را داشتند)، ولی از نظر چربی و خاکستر اختلاف معنی داری میان واریته ها وجود نداشت. از نظر میزان املاح نیز واریته ها اختلاف معنی داری با یکدیگر داشتند. مضافتی جیرفت کمترین میزان پتاسیم را داشت و از این نظر به عنوان مناسب ترین واریته برای تغذیه زنبور عسل شناخته شد. هم چنین، از نظر میزان قندهای مختلف اختلاف معنی داری بین واریته ها وجود داشت، که سعمران با کمترین میزان مانوز مناسب ترین واریته در تغذیه زنبور عسل تعیین گردید. بیشترین مقدار ساکارز نیز در واریته کنگرود دیده شد، که از این نظر، نسبت به واریته های دیگر برای تغذیه زنبور عسل مناسب تر می باشد. بنابراین، با توجه به نتایج فوق، این سه واریته برای تغذیه زنبور عسل بهتر است، ولی با توجه به قیمت زیاد برخی از واریته ها، واریته سعمران مناسب ترین واریته در تغذیه زنبور عسل تشخیص داده شد. از نظر تغذیه انسانی، با توجه به میزان املاح و قندهای مختلف، واریته کبکاب بهبهان به عنوان ارزشمندترین واریته معرفی گردید.